Boer Spruit, zondagochtend

De zondagochtend na Hemelvaart is een prachtige fietsdag. ’s Ochtends al heel vroeg geniet ik op de racefiets in een bedaard tempo van de omgeving. De slingerende weg langs de Kromme Mijdrecht gaat bijna als vanzelf over in een ander pareltje van het Groene Hart, De Meije. Bijna, want vandaag wacht een wegomlegging via Zegveld. En daar maak ik rond negen uur kennis met boer en boerin Spruit.

Zo’n vijftig meter verderop wordt een touw om de weg gespannen. De boerin, een stoere dame in blauwe overall met kortgeknipt grijs haar, instrueert twee jongetjes hoe ze haar kunnen helpen. Ik stop en zie rechts van mij een kudde koeien naderen.
‘Heb je haast?’ vraagt ze.
Ik schud quasi nonchalant mijn hoofd en tuit mijn lippen. Het volgende moment passeren de eerste rood- en zwartbonte koeien met in hun kielzog de boer. De struise senior met geruit overhemd en stevige werkbroek past in het clichébeeld van hoe stadse lui een boer zien.
We maken oogcontact en ik informeer hoeveel hij er heeft. Honderd?
‘Iets minder.’ Hij gaat verder met een hek repareren en kijkt me weer aan wanneer ik een foto maak van de passerende kudde.
‘Een hekel aan boeren?’
Ik zet weer mijn quasi nonchalante blik op en voeg er aan toe dat ik bij een waterschap werk.
‘De buren. Niet Stichtse Rijnlanden.’
Boer Spruit gebaart naar de wegsloot. ‘Het water is nog nooit zo schoon geweest. Komt ook vooral door het reinigend vermogen van de veengrond.’
‘Heb je al een waterinfiltratiesysteem?’ informeer ik.
We bevinden ons namelijk in één van de slapste bodems van Nederland. De veengrond heeft het moeilijk door de droogte en stoot hierdoor schadelijk broeikasgas uit. Het steeds hogere grondwaterpeil maakt bovendien boeren moeilijk. Onderwaterdrainage kan de bedrijfsvoering zonder meer instandhouden, maar kost natuurlijk aardig wat. Zo´n drainagesysteem wordt ook wel een waterinfiltratiesysteem genoemd. In 2022 ontvingen elf agrariërs van de naastgelegen polder een subsidie voor zo’n systeem om ‘klimaatslim te boeren’.
Hij kijkt me vorsend aan en recht zijn rug. ‘Al meer dan dertig jaar! Moet je eens kijken hoe recht het land er bij ligt.’ Spruit legt uit hoe zonder de infiltratie het land hol zou worden. De ruim 30 kilometer aan drainage heeft hij zelf aangelegd. Het duurde zo’n tien jaar voordat hij het goed onder de knie had.

Boer Spruit zit leunend op een bezem met een gigantische borstel op zijn spreekstoel. Hij is een natuurmens en toont uiteenlopende planten langs de bermsloot. Mijn compliment over zijn maaiwerk wordt gevolgd door een kritische noot over het maaiwerk van de lokale overheid die te laag afmaait, waardoor het gras snel verdort. Hij wijst naar zijn twee meewerkende kleinzonen, een eeneiige tweeling van vier, vijf jaar, beide gehuld in een zelfde shirtje van een Duits tractormerk. Hij is trots op ze, op al zijn kleinkinderen, maar hij hoopt dat de tweeling ook nog lekker kan boeren. Ook al grenst het bedrijf aan één van de mooiste natuurgebieden van de Randstad.
Ik knik beleefd en voel een groeiende gunfactor opwellen.

We nemen afscheid en ik fiets richting watertoren. Niet veel later passeer ik een basisschool die op de ramen vacatureposters heeft hangen. Ik fiets langs de diepe polder van de Gnephoek waar de gemeente Alphen a/d Rijn het liefst 10.000 woningen wil bouwen. In Woubrugge zie ik Oekraïense vluchtelingen buiten bij de brug ontbijten. Ondertussen zijn er iedere minuut minstens zes vliegtuigen overgevlogen.
Nederland is niet af, Nederland is niet vol. Wij, Nederlanders, gaan de komende jaren aardig wat ingrijpende veranderingen aanpakken. Of we willen of niet.
Nu maar hopen dat de helft van de tweeling het onderwijs in gaat. Of de zorg.
Toch?

René Pennings
Juni 2023

Naschrift Theo Spruit
`Nooit gedacht dat zo'n sportieve fietser ook schrijver is!
Het waterschap heeft bij ons een grondwatermeetpunt.
Het grondwaterpeil wordt continu gemeten en blijkt nauwelijks te fluctueren.
Dankzij de drainage dus meer kans op een constant evenwichtig bodemleven!
De onderwaterdrainage zit er sinds 1989.
Het jaar dat de papa van de 2 kleine boertjes geboren is.
De jochies worden in augustus 4 jaar.
en...voor de toekomst wens ik u veel fietsplezier, want Nederland is hartstikke mooi!

met vriendelijke groet, Theo en Truus Spruit.´

Meer lezen:
• https://boerspruit.nl/
• https://www.hdsr.nl/@162321/remmen-bodemdaling-meijepolder/
• Blz 25 van het coalitieakkoord van Hoogheemraadschap van Rijnland